Begin van het jaar is het weer tijd op de jaarrekening op te stellen. De winst- en verliesrekening begrijpen we meestal wel : omzet min kosten is resultaat. Maar hoe lezen we een balans? Wat zegt ons dat? Misverstanden over balanslezen komen vaak voor. Over de balans en jaarrekening hebben beginners een aantal verkeerde opvattingen. Vaak klinkt iets heel logisch en aannemelijk, maar is de waarheid veel genuanceerder. Soms is de realiteit zelfs helemaal tegengesteld aan wat we zouden verwachten. Mensen met beperkte kennis of ervaring in balanslezen trappen vaak in een aantal valkuilen. De volgende vijf misverstanden zijn klassiekers. Haast iedereen die met balansen aan de slag gaat gelooft een tijdje in dezelfde mythes.
Winst is goed, verlies is slecht
Ook wie niet veel van balanslezen kent weet wel dat een bedrijf winst of verlies maakt. En dat winst eerder goed is, maar verlies slecht. Logisch, toch? Alleen zit het wel wat moeilijker in elkaar dan dat.
Wie ervan uitgaat dat een bedrijf dat winst maakt ‘goed bezig’ is gaat wat kort door de bocht. Zelfs een bedrijf dat jaar na jaar winst maakt kan morgen failliet gaan. Bijvoorbeeld omdat haar liquiditeit niet goed is. Zo kan het gebeuren dat het bedrijf morgen zijn rekeningen niet meer kan betalen.
Het omgekeerde is ook waar. Het is niet omdat een vennootschap verlies maakt dat het per definitie een slecht bedrijf is. De cash flow (verschil tussen ontvangsten en uitgaven via de bank) kan toch nog positief zijn en het bedrijf kan een goede liquiditeit hebben. De kans dat het bedrijf morgen failliet gaat is in dat geval bijna nul.
Positief eigen vermogen is altijd goed, negatief eigen vermogen is steeds slecht
Vaak is na de winst het eigen vermogen het tweede aspect waar beginners in balanslezen leren aandacht aan te schenken. En toegegeven, dat moet ook. Je kan niet anders dan bij het begin van je analyse naar het eigen vermogen kijken.
Het is een van de eerste dingen die men leert bij balanslezen. Maar ook hier geldt: het verhaal is veel genuanceerder dan dat! Een bedrijf met een positief eigen vermogen kan er in feite toch heel slecht voor staan. Misschien heeft men het eigen vermogen kunstmatig opgesmukt. Denk maar aan herwaarderingen. Of er zijn balansposten die eigenlijk het eigen vermogen van de vennootschap fors afzwakken.
Het mes snijdt aan twee kanten. Hoewel een negatief eigen vermogen in principe een slechte zaak is hoeft je analyse daar niet altijd te stoppen. Sommige bedrijven hebben een negatief eigen vermogen maar tegelijk zijn er balansrubrieken die het eigen vermogen verstevigen.
Een balans geeft een goed beeld van de onderneming
Een balans is een nuttig instrument. Maar staar je er ook niet blind op. Dat de balans altijd betrouwbaar is, is een van de grootste misverstanden over balanslezen. De balans geeft je een beeld van de toestand van de onderneming op 31 december. Dit kan ook een andere dag zijn als het bedrijf zijn balans in een andere maand afsluit.
Een klassiek voorbeeld zijn de liquide middelen op de balans. Indien het bedrijf op 31 december geld uit beleggingen vrijmaakt en op rekening plaatst toont de balans een mooi bedrag aan liquide middelen. Maar wat je niet weet is of die gelden ook op 2 januari nog op de rekening van het bedrijf staan.
Voorlopige cijfers
De truc is zo oud als de straat. Het gaat al jaren slecht met het bedrijf. Kijk je naar de officiële cijfers heb je zin om te huilen. Maar… geen nood! Intussen gaat het stukken beter! Kijk maar, de boekhouder heeft de voorlopige cijfers van het huidige jaar gemaakt en die zijn fan-tas-tisch!!
Op dat moment moet er een alarmbel afgaan in je hoofd. Ben je naïef of hoe zit het? Als de cijfers de vorige jaren steeds slecht of dalend waren, waarom zouden ze dan nu plotseling van het ene jaar op het andere schitterend zijn? Natuurlijk kan een bedrijf zich herpakken en weer sterker worden. Maar geloof niet direct in een mirakel of wonder.
Voorlopige cijfers zijn wat ze zijn: voorlopig. De naam zegt het toch zelf? Tegen het einde van het boekjaar kunnen die cijfers dus nog drastisch veranderen. En vaak doen ze dat ook. Je oordeel baseren op niet-officiële en niet neergelegde cijfers is zowat het naïefste dat je kunt doen.
Hebben ze dan helemaal geen nut? Toch wel. Je kan ze gebruiken om te zien of het huidige boekjaar in de lijn van de vorige ligt. Zet de trend zich door en liggen de cijfers in dezelfde orde? Dan is dat een pluspunt. Maar zekerheid heb je nooit!
Veel liquide middelen? Hoera!
Aan de activakant van de balans vind je de liquide middelen terug. Bij sommige bedrijven vind je hier een groot bedrag, bij andere geen bal. Wie de rubriek ‘liquide middelen’ niet ten volle begrijpt of weinig ervaring heeft kan ervan uitgaan dat het beter is als een bedrijf veel geld op rekening of in kas heeft. Geef nu toe, het klinkt ook wel echt logisch. Wat is het beste: een volle kassa of een lege? Ik heb toch liever dat mijn kas vol zit met briefjes van 200 euro van klanten die dolenthousiast voor mijn diensten betalen dan dat er alleen een paar zielige muntstukjes in liggen.
Het is een van de meest gemaakte denkfouten. Veel liquide middelen op de balans zegt op zich bitter weinig over het bedrijf. Ja, op de laatste dag van het boekjaar stond er veel geld op de rekening. Was dit ook de dag nadien nog het geval? Wie het weet mag het zeggen!
Vergeet het nooit: een balans is een foto, een momentopname. Het is de toestand van het bedrijf bij de afsluiting van een boekjaar. En wat de situatie de dag daarna was weet niemand, alleen het bedrijf zelf. Kortom, hecht niet teveel belang aan de waarde van de liquide middelen.
Een hoge liquiditeit is een goed teken
Voor een gezond bedrijf zijn een aantal dingen van belang. Op lange termijn moet een bedrijf een goede solvabiliteit (gezonde verhouding tussen eigen en vreemd vermogen) hebben. Maar op korte termijn is een goede liquiditeit nodig. Liquiditeit is niet hetzelfde als liquide middelen. Liquide middelen zijn een actief op de balans. Ze laten zien hoeveel geld het bedrijf in kas of op de bankrekening had bij het einde van het boekjaar. Liquiditeit is daarentegen een ratio. Het getal drukt de verhouding uit tussen de vlottende activa (o.a. debiteuren, voorraden, liquide middelen) en het kort vreemd vermogen (o.a. crediteuren, belastingschulden, aflossingsverplichtingen leningen). Een lage liquiditeit gedurende een aantal jaren op rij is een slecht teken. Maar is een hoge liquiditeit dan reden tot hoera-geschal? Wel, ja en nee. Een hoge liquiditeit is natuurlijk minder erg dan een lage. Het bedrijf zal morgen niet meteen in problemen komen. Maar als de liquiditeit heel hoog is investeert het bedrijf niet met de middelen waarover het beschikt. Ze heeft genoeg middelen om fors te investeren maar doet dat niét. Met andere woorden: echt alleen maar positief is dat nu ook weer niet!
Zo, hopelijk heb je van dit artikel weer wat geleerd. Kende je deze vijf misvattingen over balanslezen al? Of was het nieuw voor je? Wil je meer weten? Vragen mag altijd. We staan graag voor je klaar!
Geschreven door Henk op 5 mei 2022.
Heb je naar aanleiding van dit artikel toch nog vragen?
11 maart 2024
Bij een bedrijfsopvolging binnen de familie komt het vaak voor dat de oud-eigenaar de overname of de onderneming (gedeeltelijk) financiert. Voor zowel de onderneming als...
Bekijk27 december 2022
Per 1 juli 2023 treedt de Wet Kwaliteitsborging in werking. In deze blog lees je meer over het doel van deze wet en wat deze...
Bekijk10 november 2022
Vandaag, 10 november, is het de Internationale Dag van de Accountant. Een bijzondere dag, want accountants staan steeds meer in de belangstelling, zowel positief als...
Bekijk30 juni 2022
Dit zijn werkelijk buitengewone tijden. Wie had zelfs maar twee jaar geleden gedacht dat grote delen van de wereld strenge reisbeperkingen zouden hebben, bijeenkomsten zouden...
Bekijk20 juni 2022
Een vraag die ik regelmatig krijg. Daarop zou ik heel uitgebreid op kunnen reageren met termen als liquiditeit, solvabiliteit, productiviteit, structuuroptimalisatie, continuïteit en ga zo...
Bekijk13 juni 2022
Er wordt steeds meer over gesproken: een vierdaagse werkweek. Minder werken voor hetzelfde geld en toch hetzelfde doel behalen, dat is de gedachte achter deze...
Bekijk19 mei 2022
Allerlei maatschappelijke, economische en politieke gebeurtenissen volgen elkaar in rap tempo op. Hou het maar eens bij. Persoonlijk kun je er druk mee zijn, zakelijk...
Bekijk9 februari 2022
In de huidige economische wereld staan we voor diverse uitdagingen. Eén van die uitdagingen is hoe maak ik mijn onderneming duurzamer en welke impact heeft...
Bekijk28 januari 2022
In onze dagelijkse accountancypraktijk komen we de term ‘ontstentenis en belet’ in ieder geval één keer per jaar tegen. Dat is bij de algemene vergadering...
Bekijk3 december 2021
Ondernemers bruisen vaak van ideeën en plannen voor hun bedrijf. Het lanceren van een nieuw product, het optimaliseren van de werkwijze waardoor er sneller gewerkt...
Bekijk19 november 2021
In mijn eerste blog hebben we de eerste drie stappen van de zes besproken. Nog even een reminder: wat is ERP nu eigenlijk precies? Enterprise...
Bekijk21 oktober 2021
Als ondernemer ben je vaak volop bezig met het bedrijf. Van het aansturen van medewerkers, het inzicht houden/krijgen in de (financiële) resultaten, tot het binnenhalen...
Bekijk7 mei 2021
Het begrip productiviteit raakt elk bedrijf; of je nu 15 personeelsleden in dienst hebt of een ZZP’er bent. Zo kwam ik laatst een ZZP’er tegen...
Bekijk6 mei 2021
De keuze van de juiste ERP softwareoplossing is de sleutel tot succes. Maar wat is ERP nu eigenlijk precies? Enterprise Resource Planning (ERP) is een...
Bekijk31 maart 2021
5% van een uur is 3 minuten, 5% van een euro is 5 cent en op 20 personeelsleden is 5% één personeelslid. Het is wellicht...
Bekijk9 maart 2021
Er is een groep ondernemers die het altijd aanzienlijk beter doen dan hun soortgenoten. Weet je hoe dat komt? Hun bedrijf is efficiënt georganiseerd, is...
Bekijk3 maart 2021
Een paar weken geleden schreven we over de onderscheidende waarden van een familiebedrijf. Om te voorkomen dat je opgaat in de massa is het nodig...
Bekijk24 februari 2021
De huidige Covid-19 crisis levert bij veel bedrijven vragen op. En de belangrijkste waar men niet aan wil denken is discontinuïteit van de onderneming. Maar...
Bekijk24 februari 2021
Met een resultaat van € 50.000 op jaarbasis kun je tevreden zijn, maar wat als dit per uur € 4 is? Grote kans dat je...
Bekijk12 februari 2021
Een paar weken geleden kwam ik ‘m weer tegen: winsten privatiseren en verliezen socialiseren . Een quote die bij mij is blijven hangen. Zo vreemd...
Bekijk7 februari 2021
Een familiebedrijf heeft onderscheidende waarden, maar maken deze jouw familiebedrijf ook uniek? Maak even tijd om stil te staan bij wat jouw familiebedrijf uniek maakt. ...
Bekijk1 februari 2021
Stel dat de eerste weken van 2021 zo goed lopen, je de werkdrukte ziet toenemen en je een extra medewerker besluit te werven. Weet jij...
Bekijk26 januari 2021
Thuiswerken, al dan niet gedwongen, is aan de orde van de dag. Voor degenen die naar hun werkplek reizen, is het een verademing. Het zorgt...
Bekijk26 januari 2021
Je bent druk bezig met je onderneming en bent liever geld aan het verdienen. Waarom moet je dan tijd stoppen in een nacalculatie? Het is...
Bekijk18 januari 2021
Voordat je aan een opdracht begint en een offerte voor de klant gaat maken, bepaal je je uurtarief en maak je een inschatting van de...
Bekijk12 januari 2021
Ben jij dit jaar ook met goede voornemens begonnen? Wellicht heb je voorgenomen om dit jaar meer áán je bedrijf te werken dan erin en...
Bekijk5 januari 2021
Het is een goed teken wanneer je als ondernemer (samen met je personeel) druk bent. Maar wanneer je té druk bent, is het niet meer...
Bekijk24 december 2020
Je eigen bedrijf besturen en tegelijkertijd invloed uitoefenen op het resultaat kan lastig zijn. Als ondernemer wil je grip op de resultaatbepalers van jouw familiebedrijf....
Bekijk16 december 2020
Als ondernemer ken je jouw (familie)bedrijf toch door en door? Wij zijn vaak verrast dat veel ondernemers op heel veel belangrijke vragen geen antwoord weten....
Bekijk10 december 2020
Aan het einde van het jaar is het verstandig om een begroting te maken voor het nieuwe jaar. Een begroting zorgt er namelijk voor dat...
Bekijk1 december 2020
Nog een paar weken en dan is het jaar 2020 voorbij. Dit jaar is voor iedereen een bijzonder jaar geweest. Dit geldt in het bijzonder...
Bekijk15 oktober 2020
Met al het nieuws van deze tijd staan we er niet altijd bij stil, of misschien staat ons hoofd er op dit moment gewoon niet...
Bekijk20 juli 2020
Inmiddels zijn de schoolvakanties begonnen en start (binnenkort) voor velen de zomervakantie. Bedrijven hebben een collectieve zomervakantie, medewerkers gaan op vakantie en u als ondernemer...
Bekijk25 juni 2020
De jaarrekening Elke ondernemer zal jaarlijks zijn jaarcijfers moeten (laten) opmaken. Van een zelfstandige zonder personeel (ZZP’er) tot ondernemingen met 100 personeelsleden. Voor veel ondernemers...
Bekijk11 juni 2020
De zomer komt er weer aan, de coronacrisis neigt wat meer naar de achtergrond te verdwijnen en we gaan ons normale leven langzamerhand weer oppakken....
Bekijk30 april 2020
De afgelopen weken voelden toch vreemd en ook nu ik achter mijn bureau thuis aan het werk ben is het nog steeds onwerkelijk. De uitbraak...
Bekijk16 april 2020
En toen was daar het moreel beroep. Om slechts dan overheidssteun aan te vragen als het echt nodig is. Een beetje bijzonder is dat wel....
Bekijk19 december 2019
Kerst is het familiefeest bij uitstek. Maar waarom is juist kerst een familiefeest? En wat zegt het over je als je alles opzij zet om...
Bekijk12 december 2019
Van Lienden & Kooistra biedt u graag de VLK-Actiepunten-2019 aan. Wij hebben in deze digitale brochure enkele belangrijke thema’s uit de Belastingplannen 2020 en andere...
Bekijk1 oktober 2019
Het is weer oktober en misschien is het voor jou als ondernemer ook tijd om de btw-aangifte in te dienen. In deze blog geef ik...
Bekijk22 augustus 2019
Waar verschillende partijen met verschillende belangen met elkaar omgaan, ontstaat er ruimte voor conflict. Conflicten zijn daarom ook een onvermijdelijk onderdeel binnen een familiebedrijf. Ze...
Bekijk11 juli 2019
Een schat aan informatie, daar kun je als onderneming zo maar ongemerkt bovenop zitten. En die informatie kun je goed gebruiken. Banken in Nederland doen...
Bekijk26 juni 2019
Duurzaam rendement Duurzaam rendement verbeteren in je familiebedrijf is het centrale thema van onze exclusieve training voor familieondernemers. Als je rendement wilt verbeteren moet je...
Bekijk18 april 2019
De afgelopen dagen begint de lente weer te kriebelen. De temperatuur stijgt, de zon voel je weer branden en het blijft langer licht. De meeste...
Bekijk4 april 2019
Binnenkort start onze training voor (familie)ondernemers. Eén van de onderwerpen tijdens deze training is het plannen en organiseren van je familiebedrijf. Daarbij gaat het ook...
Bekijk21 maart 2019
Een goede structuur, degelijke contracten, een technisch uitgewerkt opvolgingsplan… En toch gaan nog heel wat opvolgingen binnen familiebedrijven niet goed of kunnen beter. De oorzaak...
Bekijk21 februari 2019
“Een familiebedrijf is niet zomaar een bedrijf. Het is méér dan een bedrijf. Wij weten dat maar al te goed.” Dat is een mooie quote,...
Bekijk7 februari 2019
Een familiebedrijf is niet zomaar een bedrijf. Het is meer dan een bedrijf. Binnen een familiebedrijf werken meerdere generaties of familieleden met veel plezier en...
Bekijk25 januari 2019
Niets zo vervelend als een conflict binnen een familiebedrijf. Het betekent namelijk niet alleen een zakelijk conflict maar tevens met familieleden. Hoe voorkom je nu...
Bekijk10 januari 2019
Veel opvolgers van een MKB familiebedrijf zijn al enige tijd binnen het bedrijf werkzaam voordat de eerste stappen worden gezet om het bedrijf (gedeeltelijk) over...
Bekijk14 december 2018
Waar denk je aan bij het woord winter? Sneeuw, kou, krabben, files, gezelligheid, feestdagen, schaatsen? Zomaar wat steekwoorden die naar boven kunnen komen bij het...
Bekijk13 december 2018
Het behalen van een groot resultaat kun je bereiken met een klein verschil. Dat is zelfs niet ingewikkeld. Je moet alleen leren zien welke kleine...
Bekijk29 november 2018
Waarom familiebedrijven zo leuk zijn! Het runnen van een familiebedrijf is een complexe zaak. Hoogleraar Randel Carlock is ervan overtuigd dat ze meer waarde creëren...
Bekijk12 november 2018
In tijden van economische groei neemt de winstgevendheid van veel bedrijven toe. Dit gaat vrij gemakkelijk als de vraag harder groeit dan het beschikbare aanbod....
Bekijk12 november 2018
Eén van de kenmerken van een familiebedrijf is de drive onder de ondernemers en hun medewerkers. Met elkaar wordt iedere dag gewerkt aan een mooi...
Bekijk1 november 2018
De laatste tijd kom ik steeds vaker robotisering bij klanten tegen. Enkele jaren geleden ging het in de MKB-praktijk bij robotisering of automatisering vooral om...
Bekijk4 oktober 2018
Voor degenen die het nog niet weten: ik ben liefhebber van wielrennen. Zomer en winter rijd ik mijn trainingstochten. En in het voorjaar staat de...
Bekijk18 september 2018
In tijden van economische groei neemt de winstgevendheid van veel bedrijven toe. Dit gaat vrij gemakkelijk als de vraag harder groeit dan het beschikbare aanbod....
Bekijk6 september 2018
Als adviseurs voor het familiebedrijf begeleiden wij veel bedrijfsoverdrachten binnen de familiesfeer. Eén van de leuke aspecten is het contact met bedrijfsoverdrager, bedrijfsopvolger en zijn...
Bekijk9 augustus 2018
Als familiebedrijf wil je graag je ondernemingsdoelen realiseren. Op weg naar je doelen kom je allerlei obstakels en bedreigingen tegen. Onderzoek laat zien dat ondernemers...
Bekijk13 juli 2018
Bij het adviseren van familiebedrijven zijn meerdere benaderingen mogelijk. Sommige adviseurs gaan als detectives op zoek naar de oorzaken van de problemen. Zij geloven dat...
Bekijk14 juni 2018
Bij veel werkzaamheden en aangelegenheden geldt het Pareto-principe. Is het Pareto-principe van de 80-20 verhouding ook bij u van toepassing? Voor de exacten onder ons:...
Bekijk1 juni 2018
In het kader van mijn opleiding Fiscaal Recht & Economie aan de HAN in Arnhem, kreeg ik de opdracht om tijdens het tweede studiejaar stage...
Bekijk17 mei 2018
De titel van deze blog is afkomstig uit mijn LinkedIn-profiel. Daar moest ik aan denken toen ik het boekje “bullshit management” (ISBN 978 90 5261...
Bekijk2 mei 2018
Het merk Optimel biedt drinkyoghurt in speciale familieverpakking. De combinatie van passievrucht in een familiepak prikkelde mijn gedachten. Binnen een familiebedrijf wordt namelijk met veel...
Bekijk22 februari 2018
In familiebedrijven werken familieleden samen, soms met werknemers, en onderhouden ze relaties met mensen buiten het bedrijf. Verschillen in leeftijd, in belangstelling en betrokkenheid, in...
Bekijk1 februari 2018
In een vorig blog maakte ik een opmerking over maakbaarheid. Die term kwam weer boven toen ik het boekje met de prikkelende titel “De Geluksfabriek”...
Bekijk25 januari 2018
Wanneer heb je een goed resultaat behaald? De antwoorden die op deze vraag worden gegeven wijken erg van elkaar af…. Ik geef een paar voorbeelden: ...
Bekijk18 januari 2018
Bedrijfsoverdracht is een belangrijk thema binnen familiebedrijven. Zo hebben we onlangs een bedrijfsoverdracht afgerond via een Commanditaire Vennootschap (CV) . In deze mooie opdracht oefenden...
Bekijk21 december 2017
Geactualiseerd op 25 augustus 2022. In een eerder blog hebben wij het gehad over investeringen in en de afschrijving van vastgoed . In dit blog...
Bekijk7 december 2017
Werkt jouw partner mee in jouw zaak en ontvangt hij of zij een passende beloning? Indien jouw partner meewerkt in de zaak, is het alleszins...
Bekijk23 november 2017
Onenigheid komt snel. En vaak sneller dan dat ze gaat. En soms komt ze uit onverwachte hoek. Maakbaarheid – je zou het ook controle kunnen...
Bekijk26 oktober 2017
Opvolging in het familiebedrijf: begin er op tijd mee! Bijna 70% van de Nederlandse bedrijven is een familiebedrijf en leveren daarbij een belangrijke bijdrage aan...
Bekijk12 oktober 2017
Geactualiseerd op 25 augustus 2022. Het aankopen van vastgoed of de (ver)huur van vastgoed is bij veel (familie)ondernemers een vast onderdeel van hun bedrijfsvoering. Een...
Bekijk5 oktober 2017
In iedere organisatie, en zeker ook in familiebedrijven, wordt er gerapporteerd. Maar er vervolgens iets mee doen, is voor verbetering vatbaar. In de praktijk blijkt...
Bekijk13 september 2017
U leest het op onze website: wij helpen u om uw doelen te bereiken. Dat is mooi, maar hoe dan? U loopt zich dagelijks warm...
BekijkPersoonlijk, gedreven en onderscheidend. Met deze drie kernwaarden staat Van Lienden & Kooistra klaar als adviseur voor uw familiebedrijf. Een familiebedrijf is niet zomaar een bedrijf. Het is méér dan een bedrijf. Wij weten dat maar al te goed.
Alles voor familiebedrijven