Testamenten zijn persoonlijk en iedereen heeft eigen ideeën over hoe de erfenis na zijn of haar overlijden verdeeld moet worden. Het is mogelijk om naast jouw kinderen ook jouw kleínkinderen in jouw testament op te nemen.

Benoemen in testament
Jouw kleinkinderen zijn niet automatisch erfgenaam. Je dient ze expliciet in jouw testament te benoemen. Vaak gebeurt dit door middel van een legaat. Jouw kleinkinderen worden daarmee geen erfgenaam, maar “legataris”. Dit betekent dat zij schuldeiser worden van jouw nalatenschap. Jouw erfgenamen, vaak de langstlevende partner en jouw kinderen, zijn dan verplicht deze vordering aan jouw kleinkinderen vanuit jouw nalatenschap te voldoen. Ook kun je de kleinkinderen die nog niet geboren zijn in jouw testament opnemen. Zij moeten dan wel (bijna) geboren zijn ten tijde van jouw overlijden.

Opeisbaarheid
Vaak wil men de langstlevende partner verzorgd achterlaten. Dit kan door in jouw testament te bepalen dat de langstlevende partner ook de erfdelen van de kinderen mag gebruiken. De kinderen mogen pas hun erfdeel opeisen als de langstlevende is overleden. Voor de opeisbaarheid van het legaat voor de kleinkinderen kan hetzelfde worden bepaald. De langstlevende is dan niet verplicht om direct de legaten aan de kleinkinderen te voldoen. De kleinkinderen kunnen dan hun erfenis pas opeisen als de langstlevende is overleden.

Betaling van de erfenis
Als je je kleinkinderen geld nalaat, dan gaat dit ten koste van de erfenis van de erfgenamen. De vraag is op welk erfdeel de legaten in mindering moeten komen. Een mogelijkheid is dat de legaten vanuit de “grote hoop” worden betaald. Een andere optie is dat de legaten van het erfdeel van jouw kinderen worden afgetrokken. De ouder (jouw kind) is dan verplicht om vanuit zijn of haar erfenis de legaten aan de kleinkinderen te betalen. Dit wordt ook wel staaksgewijze verdeling genoemd. Een voordeel van deze staaksgewijze verdeling is dat elk “gezin” evenveel erft. Een nadeel hiervan is dat uw kinderen zelf minder erven als zij niet evenveel kinderen (jouw kleinkinderen) hebben.

Rekenvoorbeeld
Willem benoemt zijn zoon en dochter tot erfgenamen. Hun erfdeel is voor ieder € 100.000. Zijn zoon heeft één kind en zijn dochter twee kinderen. Aan zijn kleinkinderen laat Willem ieder € 20.000 na. Zijn kleinkinderen erven in totaal € 60.000

Als alle erfgenamen bijdragen aan de kleinkindlegaten, dan worden eerst de legaten aan de kleinkinderen betaald. Van de erfenis van € 200.000 wordt € 60.000 aan de kleinkinderen betaald. Vervolgens wordt het restant (€ 140.000) verdeeld over Willems zoon en dochter. Zij erven daardoor ieder € 70.000.

Als de staaksgewijze verdeling wordt toegepast, dan is het erfdeel van zijn zoon en dochter voor ieder € 100.000. Vervolgens moet zijn zoon € 20.000 betalen aan zijn kind (Willems kleinkind). Hij houdt daardoor zelf € 80.000 over. Willems dochter moet € 40.000 betalen aan haar kinderen (Willems kleinkinderen). Daardoor houdt Willems dochter € 60.000 over. Bij de staaksgewijze verdeling erft elk “gezin” dus even veel, maar Willems kinderen zelf erven een ongelijk bedrag.

Vrijstelling erfbelasting
Als jouw kleinkinderen van jou erven, dan hebben zij een vrijstelling van € 21.559 (tarief 2022). Als de hoogte van het legaat gelijk gesteld wordt aan de vrijstelling, dan hoeven jouw kleinkinderen geen erfbelasting te betalen. Zij erven dan dat bedrag belastingvrij.

Afsluitend
Als je na jouw overlijden vermogen wil nalaten aan jouw kleinkinderen zijn er verschillende mogelijkheden, waaronder belastingbesparing. Wat in jouw geval de beste keuze is hangt volledig af van jouw persoonlijke situatie en wensen. Wij adviseren je daar graag over.