In familiebedrijven werken familieleden samen, soms met werknemers, en onderhouden ze relaties met mensen buiten het bedrijf. Verschillen in leeftijd, in belangstelling en betrokkenheid, in ervaring en tussen mannen en vrouwen moeten samengaan binnen het geheel. Iedereen ondergaat invloeden via zijn of haar contacten met de buitenwereld, de een meer dan de ander. Ook al heb je de verantwoordelijkheid voor je eigen taken, toch moet er een gezamenlijke oriëntatie zijn. Als er één bedrijf is, dan bestaat er ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Met verschillen omgaan is de kunst. Verschillen zijn er altijd en hoeven niet te leiden tot onenigheid. Vooral niet als je je wel wilt laten beïnvloeden. Een gesprek ingaan en van te voren een standpunt innemen en het voornemen om dat niet te verlaten; dat kan wel leiden tot onenigheid. Je openstellen voor de inzichten van anderen kan tot gevolg hebben dat de beste van meerdere opvattingen samengesmeed worden tot een goede keuze en mooi resultaat.
Tips:
● Wees attent op respect voor en erkenning van alle betrokkenen. Als je ongenoegen voelt, vraag dan naar de beleving van anderen.
● Vaak zijn uitingen van boosheid of ongenoegen verbonden met iets anders dan dat wat op dat moment de aanleiding is. Word je geïrriteerd van steeds weer de spullen van een ander die je in de weg liggen? Of gaat het je er eigenlijk om dat je vader, je zoon, je dochter of je partner je niet serieus neemt en je rol niet erkent? Een vraag die je jezelf en anderen altijd kunt stellen is ‘waar gaat het je eigenlijk om?’.
● Begin geen debat maar organiseer een dialoog. Debaters proberen anderen te overtuigen en te winnen; partners in een dialoog proberen van elkaar te leren en verdiepen zich in elkaars opvattingen én luisteren naar elkaars ervaringen. Start een gesprek met de bedoeling om kennis te nemen van elkaars inzichten, opvattingen en belangen. Laat ze tot je doordringen en vraag aandacht voor jouw ideeën en wensen.
● Wissel ervaringen uit en informeer elkaar over wat je elders hebt gehoord en waar je van hebt geleerd. In een familiebedrijf zijn er familieleden die veel met mensen, regels, instanties van buiten te maken hebben en er zijn familieleden die vooral intern gericht zijn. Als je elkaar niet informeert, kun je een bedrijf met ongelijke inzichten en snelheden krijgen. Investeer in het uitwisselen van informatie en inzichten en investeer in de relatie. Dat betekent dat je elkaar voldoende spreekt en weet hebt van wat ieder bezig houdt.
● Wees met elkaar attent dat de communicatie gaat over wensen en belangen in plaats van over standpunten. Over wensen en belangen kun je praten. Je kunt ze onderzoeken en je kunt er eventueel over onderhandelen. Over standpunten is het lastig onderhandelen; eenmaal ingenomen worden ze niet makkelijk meer losgelaten en leiden ze tot verwijdering.
Zo maar een voorbeeld:
Twee zussen wonen samen in een huis. Ze krijgen op een kwade dag ruzie over de enige sinaasappel die nog in huis is. Ze willen beide de sinaasappel en wel direct. (De winkels zijn gesloten dus sinaasappels kopen is geen optie). De ruzie ontaardt in ordinair geschreeuw: ‘Ik wil die sinaasappel’ – ‘Ik vroeg het het eerst’- ‘Nee, maar ik heb gisteren de boodschappen gedaan’- ‘Jij wilt altijd je zin, ik wil die sinaasappel, geef op…..”. etc. Beide zussen houden vast aan hun eis. Hoe lossen deze zussen hun probleem op? Hoe komen ze hier uit? Stel je komt toevallig langs, wat zou je aanbevelen? ‘Eerlijk delen’ zeg je? Hoe? De sinaasappel doormiddel snijden en ieder de helft? Dat is wat ze deden. Vervolgens eet de ene zus het vruchtvlees en het sap op en gooit de schil in de vuilnisbak. De andere zus verwijdert de schil van haar helft en raspt de schil in het beslag voor de taart die ze bakt. Ze gooit het binnenste van de sinaasappel in de vuilnisbak. Dat ligt nu tussen de koffieprut voordat haar zus er erg in heeft.
Moraal: de zussen gingen het debat in met een onwrikbaar standpunt. Als ze eerst bij elkaar hadden geïnformeerd naar elkaars wensen of belangen, dan hadden ze een ander soort overeenstemming bereikt en beiden het dubbele kunnen hebben van wat ze nu in hun armoedige compromis hebben gekregen.
Nieuwgierig hoe de adviseurs van VLK kunnen helpen met benutten van de hele sinaasappel? Neem gerust contact met ons op!
