Waardering van het familiebedrijf
Waardering van het familiebedrijf bij (gedeeltelijke) bedrijfsopvolging is een belangrijk punt van aandacht bij het opvolgingsproces. De waardering heeft namelijk invloed op een groot aantal aspecten rondom de bedrijfsopvolging. Een aantal van deze aspecten wordt in dit artikel aangestipt.
Emotie en gevoel
Het gevoel moet goed zijn wordt vaak gezegd. Met name bij bedrijfsopvolging binnen de familie kunnen allerlei gevoelens spelen. We denken hierbij aan de huidige eigenaar. Hij of zij is vaak vergroeid met de onderneming en vindt het belangrijk dat opvolgers de ruimte moeten hebben om de onderneming zonder belemmeringen voort te kunnen zetten. Anderzijds heeft de overdrager belang bij een oudedagsvoorziening die toereikend is om de privé-financiën op orde te houden.
Vooral als er ook kinderen binnen de familie zijn die niet bij de onderneming betrokken zijn moet er geen gevoel ontstaan van bevoor- of benadeling. Een opvolger is vaak al langere tijd werkzaam binnen de onderneming en heeft vaak een belangrijke bijdrage geleverd aan de groei van het bedrijf. Het voelt dan niet goed om de hoofdprijs te moeten betalen… De keerzijde hiervan is dat overige familieleden niet het gevoel willen hebben dat de opvolger wel erg gemakkelijk zijn of haar succes kan behalen. Om te zorgen voor het goede gevoel is het dus van belang om zorgvuldig te werk te gaan bij het waarderen van het familiebedrijf.
Fiscaal
Met betrekking tot bedrijfsopvolging zijn er allerlei fiscale faciliteiten die de bedrijfsopvolging gemakkelijker maken. Je kunt hierbij denken aan de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) die kan worden toegepast bij schenking of vererving van ondernemingsvermogen. Daarnaast zijn er nog mogelijkheden voor fiscaal geruisloze overdracht en zijn er vrijstellingen met betrekking tot overdrachtsbelasting bij het overdragen van zakelijk vastgoed wat dienstbaar is aan de onderneming. Ondanks al deze faciliteiten blijft de waardering vanuit fiscaal oogpunt een hot issue. De Belastingdienst kijkt namelijk kritisch mee met de waarderingsmethodiek die is toegepast en de uitkomst hiervan. Een belangrijke stelregel die hierbij gehanteerd wordt, is dat de onderneming gewaardeerd moet worden zoals dit in het maatschappelijk verkeer gebruikelijk is. Er moet dus gewaardeerd worden zoals je dit ook bij een deal met een onafhankelijke derde zou doen. De combinatie van een te lage waardering met een verkeerd toegepaste fiscale techniek kan leiden tot onaangename verrassingen. Voor een sterke fiscale positie speelt de waardering dus een uitermate belangrijke rol!
Financiering
De financierbaarheid van de bedrijfsopvolging wordt ook in belangrijke mate beïnvloed door de waardering. Externe financiers, zoals banken, kijken vooral naar het component goodwill in combinatie met zekerheden en terugbetaalcapaciteit. Als er sprake is van een aanzienlijke goodwillfinanciering wordt er regelmatig een beroep gedaan op de verkoper voor een gedeeltelijke financiering van de koopsom. In dit kader is het van belang om goed inzicht te hebben in de waardering van de verschillende vermogensbestanddelen zodat er een juist beeld ontstaat van de te verstrekken zekerheden. Bij zogenaamde stapelfinancieringen zijn de zekerheden in de meeste gevallen aan externe financiers verstrekt. De zakelijkheid van verstrekte financieringen binnen de familie liggen bij de Belastingdienst al snel onder het vergrootglas. Met name kan het ontbreken van zekerheden in dit geval tot ongewenste situaties leiden. De waardering en de financieringsstructuur zijn dus onlosmakelijk aan elkaar verbonden.
Heeft u plannen of vragen rondom bedrijfsopvolging? Als specialisten op het gebied van familiebedrijven gaan we graag met u in gesprek om de opvolgingsstrategie in kaart te brengen.
Willem de Jong
