Tariefverschil boeken en e-boeken

De Europese btw-richtlijn bepaalt dat de lidstaten naast het normale btw-tarief ook een of twee verlaagde tarieven mogen toepassen. De verlaagde tarieven mogen alleen worden toegepast op in een bijlage bij de richtlijn omschreven categorieën van leveringen en diensten. Een van deze categorieën is de levering van boeken. Tot 1 juni 2009 was de richtlijnbepaling toegespitst op gedrukte (fysieke) boeken. Sinds die datum is de omschrijving ruimer en omvat zij de toevoeging “op alle fysieke dragers”. Dat neemt niet weg dat in verschillende lidstaten het verlaagde tarief wel wordt toegepast op gedrukte boeken en niet op e-boeken of boeken op dragers als cd-roms.
Ook Nederland hanteert verschillende tarieven voor boeken afhankelijk van de verschijningsvorm.

In een procedure die een Finse uitgeverij heeft aangespannen is aan het Hof van Justitie EU de vraag voorgelegd of het is toegestaan om verschillende tarieven voor boeken te hanteren, afhankelijk van de verschijningsvorm.
Volgens het Hof van Justitie EU mogen de lidstaten in beginsel zelf bepalen welke van de in de bijlage bij de btw-richtlijn genoemde leveringen en diensten zij onder het verlaagde btw-tarief laten vallen. Wel moeten zij daarbij het beginsel van fiscale neutraliteit in acht nemen. Op grond van dat beginsel is het niet toegestaan om soortgelijke goederen of diensten, die met elkaar concurreren, voor de heffing van btw verschillend te behandelen.
Of leveringen of diensten soortgelijk zijn, moet worden bepaald vanuit het oogpunt van de gemiddelde consument. Soortgelijke goederen vertonen overeenkomstige eigenschappen en voldoen aan dezelfde behoeften van de consument. De onderlinge verschillen mogen de keuze van de consument voor het ene of het andere goed niet in belangrijke mate beïnvloeden.

Het is nu aan de Finse rechter om te beoordelen of gedrukte boeken en boeken op een andere fysieke drager door de gemiddelde consument als soortgelijk worden beschouwd. Blijkt uit dat onderzoek dat voor de gemiddelde consument voornamelijk van belang is dat boeken inhoudelijk overeenstemmen ongeacht hun verschijningsvorm, dan is het niet toegestaan om het verlaagde tarief selectief toe te passen.