Wie bij een smid alleen denkt aan de voorloper van de moderne metaalindustrie, zou eens bij
Smederij Waaijenberg in Barneveld moeten kijken. Voor Teus Waaijenberg was smeden juist het vervolg op de reguliere metaalbewerking. Hij smeedt dagelijks een goede boterham bij elkaar en daarmee gaat een droom in vervulling.
De 31-jarige Teus werkte ooit als mallenmaker in het bedrijf van zijn vader. “Ik maakte mallen voor decoratiebeton. Het boetseren, schaven en schuren aan de modellen deed ik vooral graag. Toen het werk in het beton afnam, besloot ik de metaal in te gaan.”
Creatief
Dat was op zichzelf al een wending in de loopbaan van Teus. Een ander vak – en voortaan als zelfstandig ondernemer. Teus had een doel voor ogen. “Ik wilde graag smid worden. Op een of andere manier had ik het idee dat smeden leuk is. Vooral het creatieve element: je maakt een ontwerp dat je zelf uit metaal smeedt. Dat is wat anders dan metalen onderdelen aan elkaar lassen. Ik had er alleen totaal geen ervaring mee en ben cursussen gaan doen. Ondertussen richtte ik me vooral op de conventionele metaalbewerking. Daar was werk genoeg in.”
Al gauw besloot Teus te investeren in een luchtsmeedhamer. Zou hij smeedwerk willen gaan doen, dan was dat een voorwaarde. “Een handhamer weegt ongeveer 1,5 kg. Zo’n luchtsmeedhamer is een machine met een hamer van 75 kg. Dat gewicht heb je echt nodig om stalen profielen te vervormen. Want zelfs als je het ijzer tot 1200 graden verhit, is het nog heel hard.”
Meer dan een oud ambacht
Hitte, dat is het geheim van de smid. Teus rakelt het kolenvuur op, houdt nauwlettend in de gaten of het ijzer heet genoeg is – zonder dat het verbrandt. Dan kan hij het op het aambeeld bewerken. Hij laat een kunstige gedraaide krul zien. “Met de hamer breng je de vorm erin. Hier is het smaller”, wijst hij, “daar hameren we het juist breder uit. Met een beitel hebben we dit gat erin gemaakt. Die krul? Die hebben we met de hamer om een vormpje heengeslagen.”
Het lijkt allemaal zo simpel. Maar als íets een ambachtelijk vak is, is het wel smeden. Een vak dat niet alleen in het museum te bewonderen is, maar springlevend is. “Er is in verhouding tot metaalbewerking minder werk in. Maar er zijn ook minder smeden. Daarom heb ik me gevestigd als smid en geprobeerd een klantenkring op te bouwen. Dat is de achterliggende zeven jaren zeker gelukt!”
Online boekhouden
Teus maakt uiteenlopende producten van smeedijzer. Zo wordt hij betrokken bij restauraties. De ene keer restaureert hij een oud hekwerk, de andere keer vervaardigt hij hengsels naar authentiek voorbeeld. Daarnaast smeedt hij nieuwe poorten en hekwerken, hang- en sluitwerk, wind- en zonnewijzers, verlichting, trapleuningen, sierornamenten, kortom: alles wat van ijzer gesmeed kan worden. Werk genoeg. “Overdag verdien ik de kost, ’s avonds zit ik achter het bureau. Dan maak ik ontwerptekeningen en offertes. Mijn zus doet de boekhouding. Sinds dit jaar ben ik klant bij Van Lienden & Kooistra. Via hen ben ik gestart met online boekhouden met Twinfield. Heel handig. Heb ik vragen, dan kan ik altijd bij hen terecht en heb ik heel snel antwoord.”
Teus is niet van plan personeel aan te nemen. “Als ik zie hoe vaak ik nu al achter mijn bureau zit. Met vier man in de smederij kom ik zelf niet meer aan smeden toe”, stelt Teus nuchter vast. “En dat is juist waar mijn hart ligt!”
www.smederijwaaijenberg.nl
