Solidariteit?!

Solidair of solitair? Het zijn woorden die nogal eens de titel van een boek weergeven, of als kop boven een artikel prijken. 

Solidair. Volgens Van Dale betekent het gevoel hebben voor saamhorigheid, én tonend. Solitair daarentegen heeft iets in zich van eenzaam of eenzelvig. Solidair of solitair? Met andere woorden, samen of alleen? 

Corona. Letterlijk vertaald: kroon. In werkelijkheid een on-voor-stel-baar klein virus dat volgens wetenschappers de grootte heeft van een tienduizendste van een millimeter. Sinds de uitbraak in het Chinese Wuhan heeft het tot een pandemie geleid. Wereldwijd zijn velen besmet, of erger, zijn aan de gevolgen van het virus overleden. Rang of stand telt niet mee. Het virus treft ook hen die de scepter zwaaien in de wereldpolitiek. 

Corona. Hoe zal het gaan met mijn gezondheid? En met de gezondheid van mijn familie? Hoelang zullen de beperkende maatregelen gaan duren? Heb ik als ondernemer wel genoeg reserves om deze moeilijke periode door te komen? 

Corona. Het houdt een ieder bezig, ja zelfs zo, dat het sommigen bezet. Begrijpelijk. Natuurlijk – hopelijk -, we wisten dat gezondheid een groot goed is. Maar opeens is zo pijnlijk zichtbaar hoe broos het is. Wat lange tijd vanzelfsprekend leek, is niet langer zo. In plaats van in de lucht, zijn de vliegtuigen al weken als aan de grond genageld op de luchthavens. Hoe onvoorstelbaar, en misschien wel onmogelijk dit werd geacht… Het gebeurt toch... 

Het valt mij op dat het woord ‘solidair’ de laatste tijd nogal vaak wordt gebruikt. In zijn persmoment van 13 mei 2020 zegt onze minister-president dat ‘we allemaal een beetje solidair moeten zijn met elkaar’. Of, zoals gelezen op de website van de Rijksoverheid, dat ‘we alleen samen corona onder controle krijgen’ (persbericht van 31 maart 2020). Zelfs op winkelwagentjes van de supermarkt krijgen we de boodschap mee dat we gezond, sociaal en zorgzaam moeten doen en zijn. Voor elkaar… Op afstand… De vanuit de overheid ‘opgelegde’ lotsverbondenheid lijkt massaal te worden omarmd. 

De zo gewenste participatiesamenleving lijkt in korte tijd in optima forma te presteren. Niet alleen in het omzien naar elkaar overigens. Onze welvaartsstaat is gebouwd op solidariteit. De Nederlandse belastingbetaler betaalt relatief veel belastingen en premies, waardoor onze overheid iedereen een fatsoenlijk bestaan kan garanderen. 

Ook de overheid doet haar duit in het zakje. Letterlijk. Het kabinet heeft in heel korte tijd een breed noodpakket ingevoerd om de effecten van de coronacrisis op de Nederlandse economie op te vangen. Een ongekend bedrag van tientallen miljarden euro’s moet worden ingezet om vergaande toezeggingen aan het bedrijfsleven en werkenden na te komen. De overheid betoont hiermee één te zijn met haar onderdanen. Dat is goed voor het vertrouwen van de burgers in haar overheid. 

In het FD las ik van de hand van prof. dr. L.G.M. Stevens het volgende: ‘De huidige noodzaak tot bijna ongeclausuleerde steunverlening in de coronacrisis werpt ons weer terug op de kernvraag: hoeveel maatschappelijk vertrouwen moeten we over en weer opbrengen? Voor iedereen geldt: het maximale, simpelweg omdat we geen alternatief hebben.’  

Datzelfde maximale vertrouwen moet er ook zijn in een belastingstelsel. Ons bestaande belastingstelsel zit vol met prikkels die leiden tot calculerend gedrag. Is het voor mij fiscaal interessant om in loondienst te blijven, of word ik toch ZZP’er? Ik laat prof. dr. L.G.M. Stevens nogmaals aan het woord: ‘Ons belastingstelsel staat bol van de regulerende voorwaarden waaronder ondernemers van bijzondere faciliteiten hebben kunnen profiteren. In crisistijd zijn die voorwaarden plotseling illusies. (…)’. 

Er wordt steeds nadrukkelijker onderzoek gedaan naar een nieuw belastingstelsel. Wat telt, is dat het nieuwe belastingstelsel voldoende prikkels bevat om inkomen te verwerven. Niets meer, en niets minder. De staat blijft echter wel een schild voor de zwakken, met dien verstande dat voorzieningen moeten werken als een vangnet. Met aandacht voor de zelfredzaamheid van de burger. 

Zekerheid en stabiliteit, en hiermee dus vertrouwen, gaan boven nieuw beleid. De coronacrisis geeft waardevolle inzichten over de mate van zelfredzaamheid en kwetsbaarheid. Ik hoop dat de overheid straks niet op haar handen blijft zitten, maar de lessen van de coronacrisis ter harte neemt, zodat we – op termijn – een belastingstelsel krijgen waar verantwoordelijkheid en solidariteit van de burger voorop staan. 

Hulp of advies nodig? Neem gerust contact met ons op!